حاج شیخ عبدالکریم حائری (رضوان خدا بر او باد) را در حرم امام حسین(رحمت خدا بر او باد) دیدند که گریه میکند و به امام می گوید: آقاجان من مجتهد شده ام ولی میخواهم آدم بشوم.
گفتند ملا شدن چه آسان آدم شدن چه مشکل، حاج شیخ عبدالکریم حائری (رضوان خدا بر او باد) فرمودند: ملا شدن چه مشکل آدم شدن محال است.
این بخاطر این است که ما در فکر آدم شدن نیستیم، دعا کنید آدم شویم و بمیریم، برسیم و بمیریم، کال نمیریم.
دعا کنیم بارمان را به مقصد برسانیم و بمیریم.
گویند مرحوم آیت الله شیخ جعفر شوشتری(رضوان خدا بر او باد) نشسته بودند، الاغی آمد و بارش را خالی کردند و به شیخ نگاهی کرد و گوشهایش را تکان داد. شیخ ابتدا گریه شدیدی کردند سپس فرمودند: گویا این الاغ با زبان حال به من گفت: من بارم را به مقصد رساندم آیا تو هم بارت را به مقصد رسانده ای؟!
حضرت آیت الله مجتهدی (رحمت خدا بر ایشان باد) می فرمودند: حالا که آمده ای طلبه شده نیتت را درست کن،
یعنی نیتت باید خالص برای خدا باشد
نه اینکه حالا پدرت تو را مجبور کرده آمده ای و طلبه شدی،
یا اینکه پدر می خواهد بعد از خودش محراب از دست نرود تو را فرستاده طلبه شدی،
یا برای معافیت تحصیلی آمده ای، یا برای گرفتن شهریه آمده ای،
یا با خودت گفتی: حالا که پشت کنکور گیر کرده ایم برویم طلبه شویم،
یا از خانه بیرونت کرده اند آمده ای حوزه، یا بیکار بوده ای آمده ای سرگرم بشوی،
یا اینکه بخواهی رئیس بشوی یا مقامی یا شهرتی به دست بیاوری یا مرجع بشوی،
اینها هیچ فایده ندارد باید خالصِ خالص و برای خدا باشی.
بگو خدایا آمده ام آدم بشوم و بعد از این دست عده ای را بگیرم.
خداوند متعال می فرماید: والذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا، کسانی که در راه ما مبارزه و مجاهده می کنند ما آنها را به راه هایمان هدایت می کنیم(1)
آیة الله العظمی سید محمدتقی خوانساری (رحمت خدا بر ایشان باد) از مراجع و علماء بزرگ شیعه بودند، وقتی چندین ماه در قم باران نیامد و دشت و مزارع را رو به نابودی بود ایشان نماز استسقاء خواند و بلافاصله باران آمد به حدی که رودخانه قم لب به لب پر از آب شد. قبل از خواندن نماز به ایشان عرض شد که نماز نخوانید زیرا اگر دعای شما مستجاب نشود آبروی اسلام و تشیع خواهد رفت، ایشان فرمودند: چند وقت است نفسم سرکش شده، مخصوصا میخواهم نماز باران بخوانم تا اگر دعایم مستجاب نشد نفسم سرکوب شود
(1) سوره عنکبوت آیه 69
حضرت رسول اکرم (جانم به فدایش باد) فرمودند: أفضل الجهاد أن تجاهد نفسک و هواک فی ذات الله تعالی، برترین جهادها اینست که در راه خدا با نفست مجاهده کنی(1).
علماء اسلام به فکر سرکوب کردن نفس اماره هستند و برای مقابله با آن همیشه در سعی و تلاش می باشند.
نقل می کنند که وقتی مرحوم حجة الاسلام شفتی طلبه بودند، برای اینکه با نفس و هوا و هوس خود مبارزه کرده باشد زنی را صیغه میکند و به او می گوید من با تو کاری ندارم و به تو نزدیک نخواهم شد ولی با این وجود مبلغ درخواستی تو را خواهم داد. آن زن شب تا صبح در اتاق و حجره آن مرحوم می ماند در حالی که ایشان ددر طرف دیگر اتاق نشسته و مشغول مطالعه بودند و سرشان را از روی کتاب هم بلند نکردند.
-----------------------------------------------------------------------------------
(1)میزان الحکمة ج2 ص 141
حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «إعلم إن لم تردع نفسک عن کثیرٍ مما تحب مخافةَ مکروهٍ سَمَت بک الأهواءٌ إلی کثیرٍ من الضّررِ فکن لنفسک مانعاً رادعاً» (1) بدان اگر نفست را از خیلی چیزهایی که دوست دارد باز نداری، این نفس خیلی به تو ضرر می رساند پس مانع و رادع نفست باش.
حضرت آیة الله مجتهدی(رحمت خدا بر ایشان باد) می فرمایند: وقتی کلاس سوم ابتدایی بودیم، معلمی داشتیم که به ما می گفت: هرچه نفست می گوید بر خلاف آن عمل کن، اگر امروز بستنی می خواهد برو فالوده بخور، اگر شیرموز می خواهد برو آب هویچ بخور و همین گونه هر چه نفس گفت بر خلاف آن عمل کن تا بر نفس غلبه کنی.
البته باید جهاد با نفس دائمی باشد، حضرت امیرمومنان علی(علیه السلام) فرمودند: إملکوا أنفسکم بدوامِ جهادها(2) به وسیله دائمی بودن جهاد با نفس و مبارزه با آن مالک نفس خود شوید، و در حدیث دیگر فرمودند: إذا صَعُبَت علیک نفسک فاصعب لها تذلُّ لک(3) اگر نفس بر تو سخت گرفت تو نیز بر او سخت بگیر تا ذلیل و مطیع تو شود.
----------------------------------------------
(1) نهج البلاغه نامه 56
(2) غررالحکم ص 131
(3) غررالحکم ص 319
جناب استاد مجتهدی(رحمه الله) میفرماید: اگر میخواهید واقعاً طلبه باشید باید دو برنامه را رعایت کنید. یکی برنامه علمی که علم و دانش شما را افزون کند و دیگری برنامه عملی که عمل به آن معنویت شما را اضافه مینماید.
اما برنامه عملی :
در کنار درس و تعلیم و تعلم که شما را باسواد می کند، باید از قرآن کریم و احادیث اهل بیت(علیهم السلام) استفاده و بهره برداری شود چون بعدها یا شما میخواهید خطیب و سخنران شوید یا مولف و مترجم و مدرس و غیره شوید از ایات قرآن و احادیث بی نیاز نخواهید بود، بلکه رمز موفقیت شما حفظ آیات و احادیث اهل بیت(علیهم السلام) است(1)، زیرا مردم از شما قرآن و حدیث و روایت میخواهند و اموری از قبیل ضرب ضربا و قواعد منطق و اصول و فلسفه و بقیه دروس حوزوی،مورد توجه آنان نیست و اگر از اینها سخن به میان بیاورید خسته و ملول میشوند لذا از همین الان تصمیم بگیرید قران و حدیث حفظ کنید(2)، لذا روی همین اصل است که در حوزه حضرت آیت الله مجتهدی(رحمه الله) مرسوم است که جهت تشویق طلاب به این امور هرکس که تمام قرآن کریم را حفظ کند در موقع ازدواج او مبلغ قابل توجهی از سوی حضرت استاد به او هدیه خواهد شد(3)
ادامه دارد...
----------------------------------
پی نوشت:
(1) حضرت امام صادق(ع) درباره نقل حدیث فرمودند:
«حَدَّثوا عَنّا و لا حَرَجَ، رَحِمَ اللهُ مَن أحیا أمرَنا» از ما حدیث نقل کنید و احساس سختی نکنید،خدا رحمت کند کسی را که امر ما را زنده بدارد.
و همچنین حضرت امام محمد باقر(ع) فرمودند: « یا فُضَیل إنَّ حَدیثَنا یُحیی القلوب» ای فضیل سخن و حدیث ما دلها را زنده میکند.
و همچنین حضرت امام جعفر صادق(ع) میفرمایند: « إعرِفوا مَنازِلَ النّاسِ علی قَدَرِ رِوایَتِهِم عَنّا» مقام و منزلت مردم را به تعداد روایاتی که از ما نقل میکنند بشناسید.
(2) پیامبر اکرم(ص) فرمودند: « أشرافُ اُمَّتی حَمَلَةُ القُرآنِ و أصحابُ اللّیل» اشراف و بزرگان امت من حاملین قرآن و شب زنده دارها هستند.
(3) این نوع نوشتار به این خاطر است که کتاب آداب الطلاب در زمان حیات حضرت استاد به چاپ رسیده است.
ادامه مطالب برنامه عملی طلاب:
آیت الله خوانساری و توجه به قران
رفاقت با شیطان!!!
دشمنی بدتر از شیطان
جناب استاد مجتهدی(رحمه الله) میفرماید: اگر میخواهید واقعاً طلبه باشید باید دو برنامه را رعایت کنید. یکی برنامه علمی که علم و دانش شما را افزون کند و دیگری برنامه عملی که عمل به آن معنویت شما را اضافه مینماید.
اما برنامه علمی: در درس خواندن باید چند مورد را رعایت کرد تا موفقیت بدست آورد:
1- قبل از اینکه در کلاس درس حاضر شوید درسی را که استاد قرار است بگوید اول مطالعه کنید تا در بحث مورد نظر مقداری آشنا شوید زیرا پیش مطالعه در فهمیدن درس خیلی موثر است مثلا اگر امروز میخواهید باب حروف جر از سیوطی یا صمدیه را درس بگیرید اول از عوامل و هدایه باب حروف جر را مطالعه کنید ، سپس متن درس را نگاه کنید و آنجایی را که متوجه نمیشوید حواستان را در کلاس خوب جمع کنید وگوش بدهید تا آنجائی را که مطلب نامفهوم بود توسط استاد برای شما روشن گردد.
وقتی که ما طلبه بودیم و مغنی میخواندیم قبل از درس جامع الشواهد را برداشته و معنی اشعار و شواهد را مینوشتیم و برای درس آماده میشدیم.
2- باید در کلاس درس و موقع تدریس استاد خوب گوش فرادهید و به این طرف و آن طرف نگاه نکنید و یا با دیگری صحبت نکنید یا فکرتان جای دیگری نباشد و خلاصه اینکه در موقع تدریس استاد از آنچه که باعث میشود حواس شما به جای دیگری متوجه شود خودداری کنید.
3- بعد از تدریس استاد باید آن درس را دوباره مطالعه کنید و برای مباحثه آماده شوید و مطالبی را که اگر احیانا نفهمیدید مشخص کنید تا در مباحثه رفع شود.
4- روز بعد درس گذشته را مباحثه کنید.
5- بعد از اتمام تحصیل یکباره کتاب را کنار نگذارید بلکه دوباره کتاب را دوره کنید.
6- بعد از تدریس کل کتاب توسط استاد و مباحثه و رعایت موارد دیگر آن، خودتان آن کتاب را تدریس کنید که علاوه بر اینکه در این خصوص خُبره میشوید بلکه زکات علم خود را هم پرداخته اید.
در این زمینه امام حسن مجتبی (ع) میفرمایند: « علِّمِ النّاسَ عِلمَکَ وَ تَعَلَّم عِلمَ غَیرِک» علم خودت را به مردم بیاموز و علم دیگران را هم یاد بگیر(بحار ج78 ص111)
7- روزهای تعطیلی پنج شنبه و جمعه کتاب را خلاصه نویسی کنید و پیرامون مطالب کتاب تحقیق نمایید و کتب جنبی دیگر که متن درسی نیستند مطالعه کنید.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلوة و السلام علی محمدٍ و آله الطّاهرین
سالها بود قصد داشتم تجربیات قریب شصت ساله خود را برای طلاب علوم دینیّه و مدیران مدارس حوزههای علمیّه به صورت کتابی مستقل به عنوان اداب الطلاب از خود به یادگار بگذارم، ولی کثرت اشتغالات علمی و اداره حوزه علمیه اجازه این کار را نمیداد تا اینکه یکی از طلاب این مدرسه جناب آقای شاکر برخوردار فرید موفق به نوشتن شرح حال و تاریخ مختصری از زندگانی و گزیدهای از سخنان و موعظههای این حقیر شدند و آن را به صورت کتاب حاضر به نام آداب الطلاب نامیدند.
امید است ان شاء الله این کتاب مورد استفاده همگان قرار گیرد و خداوند متعال ایشان را موفق و موید به تالیفات دیگر در جهت خدمت به اسلام بفرماید.
الاحقر احمد مجتهدی تهرانی
18 جمادی الثانی سال 1421 قمری
بنام خداوند بخشنده مهربان
سلام علیکم
ارتحال ملکوتی عالم ربانی، استاد معظم اخلاق،حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی(رحمه الله) را به محضرتان تسلیت عرض می کنم
با رحلت حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی(رحمه الله) بسیاری از رفقا حسرت این را می خورند که چرا دیگر امکان شرکت در جلسات و کلاسهای آن بزرگوار را ندارند.
از طرفی یکی از شاگردان حضرت استاد بنام حجت الاسلام و المسلمین شاکر برخوردار فرید فرمایشات گهربار حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی(رحمه الله) را در کتابی بنام آداب الطلاب جمع آوری نموده اند.
به همین مناسبت امروز جمعه ، سوم اسفندماه سال ، همزمان با چهلمین روز درگذشت حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی(رحمه الله) این وبلاگ را راه اندازی کردم تا مطالب کتاب آداب الطلاب را برای دوستان مجازی بویژه طلاب محترم (که تا به حال امکان خرید کتاب آداب الطلاب را نداشتهاند) در این وبلاگ بنویسم.
باشد که عزیزی با خواندن این مطالب راه خود را یافته و برای حضرت استاد طلب آمرزش و علو درجات نماید و روح حضرت استاد از این شاگرد خطاکار شاد گردد.
روحش شاد، یادش گرامی